داکت اسپلیت

داکت اسپلیت

داکت اسپلیت یک سیستم تهویه مطبوع است که توان تولید باد خنک و گرم (توسط کویل آبگرم یا هیت پمپ) را دارد و امروزه در بسیاری از پروژه‌های مسکونی ، اداری ، تجاری و … مورد استفاده قرار می‌ گیرند و برای همین هنگام استفاده از این سیستم دیگر نیاز به وسایل سرمایشی و گرمایشی دیگر مانند رادیاتور و بخاری را نخواهید داشت.

داکت اسپلیت به اسپلیت کانالی نیز معروف است که به دلیل استفاده از کانال هایی از جنس گالوانیزه ، فلکسی بل و یا پلی یورتان برای انتقال هوا به محیط می باشد و کمی شبیه به کولرهای گازی است ، با این تفاوت که به جای اسپیلت یا پنلی که روی دیوار نصب می شود و روکار است ، از یک یونیت داخلی توکار برای تهویه هوا در این سیستم استفاده می شود و از طریق دریچه ریزش هوا، باد تولید شده به محیط می رسد.

عملکرد داکت اسپلیت

داکت اسپلیت ها از دو دستگاه یونیت‌ خارجی (اصطلاحا کندانسور یا کمپرسور) و یونیت‌ داخلی (هوارسان یا هواساز) تشکیل می‌ شوند و این دو یونیت در کنار هم سیکل تبرید تراکمی را تشکیل می‌ دهند و رابطه بینشان لوله‌های رفت و برگشت مسی است.

طبق اصول ، سیکل تبرید مبرد ابتدا وارد کمپرسور شده و پس از افزایش فشار و دمای آن ، وارد کندانسور شده گرمای خود را از طریق کندانسور به محیط بیرون می‌دهد. (لازم به‌ذکر است این دو عملیات در یونیت‌ خارجی دستگاه که در پشت‌ بام یا تراس ساختمان قرار می‌گیرند ، انجام می‌شود.)

سپس مایع مبرد که در عملیات کندانسور از حالت گاز فشرده به مایع فشار بالا تبدیل شده است ، وارد شیر انبساط یا لوله مویین دستگاه می شود و فشارش به شدت کاهش می یابد و این مبرد اکنون وارد اواپراتور یا همان یونیت داخلی شده و با گرماگیری از هوا باعث خنک کاری می شود ، مبردی که اکنون پس از گرفتن گرمای محیط تبخیر شده و به حالت گاز درآمده است ، مجددا به کمپرسور برمی گردد تا این سیکل تکرار شود.

به بیان‌ساده یونیت‌ داخلی گرمای هوای داخل را می‌ گیرد و این گرما توسط یونیت‌خارجی به محیط بیرون انتقال داده می‌ شود.

انواع داکت اسپلیت ها 

داکت اسپیلت یا اسپیلت کانالی از نظر کارکرد یونیت های داخلی و خارجی دقیقا همانند اسپلیت ها عمل می کند با این تفاوت که نحوه خروج هوا در داکت اسپلیت از طریق کانال های داخل سقفی به فضای داخل منتقل می شود.

داکت اسپلیت ها را از نظر کارکرد انرژی برق مصرفی می توان به دو دسته برق تک فاز 220 ولت و برق سه فاز 360 ولت تقسیم بندی کرد و معمولا ظرفیت های 18000 ، 24000 ، 30000 و 36000 با برق تک فاز و ظرفیت های بالاتر یعنی 42000 ، 48000 و 60000 با برق سه فاز کار می کنند.

در داکت اسپلیت یا اسپیلت کانالی همانند اسپلیت با توجه به منطقه جغرافیایی ، از مدل های متفاوت کمپرسور با کارکرد های متفاوت استفاده می شود و دلیل اینکه در هر منطقه جغرافیایی از یک نوع کمپرسور استفاه می شود ، میزان مصرف انرژی می باشد.

در مناطق معتدل مانند تهران ، کرج و غرب کشور استفاده از کمپرسورهای روتاری که مصرف انرژی معقول و مناسبی هستند پیشنهاد می شود و در مناطق گرمسیر و حاره ای مانند مناطق جنوبی کشور ، استفاده از کمپرسورهای تروپیکال و پیستونی پیشنهاد داده می شود که مصرف برق بالاتری دارند اما از نظر کارکرد برای مناطق گرمسیر و حاره ای ساخته شده و راندمان بالاتری دارند.

داکت اسپلیت ها در دو نوع اینورتر و دور ثابت موجود می باشند که در سه تیپ استاتیکی فشار پایین (Low Static) ، فشار متوسط (Medium Static) و فشار بالا (High Static) با توجه به حجم هوادهی و فشار کاری قابل ارائه هستند.

اینورتر یا دور متغیر قطعه ای است که باعث می شود بتوانیم دمای محیط زندگی خود را کنترل کنیم ، زمانیکه دمای محیط به دمای تنظیم شده رسید ، برد اینورتر از طریق سنسورها دمای تعیین شده توسط کاربر را دریافت کرده و در زمانی که دما به دمای مطلوب کاربر نزدیک شد ، به کمپرسور یا موتور دستگاه دستور می دهد با سرعت کمتری کار کند که این امر سبب می شود که کمپرسور خاموش نشود در نتیجه برق کمتری مصرف شود و هزینه کمتری بابت برق مصرفی پرداخت شود.

اینورتر علاوه بر هزینه برق ، با تغییر متغیر باعث خاموش و روشن شدن کمتر همه قطعات از جمله کمپرسور گردیده که خود این مسئله به کاهش اسطکاک و خرابی کمتر قطعات منجر می شود.

نحوه نصب داکت اسپلیت

نصب داکت اسپلیت باید حتما توسط متخصصین فنی انجام شود و قبل از اقدام به نصب آن هم باید زیرسازی‌ های لازم آن متناسب با محیط موردنظر انجام شوند و هزینه نصب داکت اسپلیت و زیرسازی‌ های لازم محاسبه شود.

نکات مهم برای نصب داکت اسپلیت عبارتند از:

• اجرای کانال تهویه عایق دار
• اجرای لوله‌های مسی به همراه عایق با قطر و ضخامت مناسب برای رفت و برگشت مبرد
• اجرای کابل کشی‌های لازم بین یونیت داخلی و خارجی و اجرای کابل قدرت دستگاه
• اجرای لوله‌های درین برای انتقال آب چگالیده شده به خارج از محیط تهویه شونده
• نصب شاسی روی سقف برای آویختن دستگاه به آن

به‌طورکلی داکت اسپلیت نسبت به چیلرها و سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی مرکزی که در ساختمان‌های مسکونی بزرگ ، اداری و تجاری نصب می‌شوند ، به تعمیر و نگهداری کمتری نیاز دارد و در نتیجه هزینه‌ی زیادی هم برای این کار نیاز ندارد ، اما تنها مواردی که برای سرویس داکت اسپلیت باید رعایت شوند ، شستشوی فیلتر پشت دستگاه و مبدل‌های اواپراتور و کندانسور آن هم هر سال یک بار است.

برآورد ظرفیت داکت اسپلیت

معمولا هنگام برآورد اولیه ظرفیت سرمایش داکت اسپلیت یا اسپلیت کانالی مورد نیاز هر آپارتمان در شرایط آب و هوایی مانند تهران و در طبقات وسط ساختمان (که در معرض تابش نورخورشید به سقف در تابستان و سرمای سطح بام در زمستان نمی‌باشند) ، به ازای هر 35 یا 40 متر مربع سطح کلی آپارتمان حدود یک تن تبرید (ظرفیت داکت اسپلیت) در نظر گرفته می شود (هر متر مربع فضای مفید حدود 400 btu/hr) ، بنابراین اگر متراژ هر یک از واحد های آپارتمان شما بیش از 120 متر مربع باشد ، بهتر است برای هر واحد دو دستگاه داکت اسپلیت مورد استفاده قرار گیرد و همچنین در نظر داشته باشید که هر Btu/hr 12000 معادل یک تن تبرید می باشد.

برای آپارتمان های تا متراژ 150 متر مربع نیز می توان از داکت اسپلیت های تک فاز اینورتردار (برخی برندها) ولی با برق 32 آمپر استفاده کرد و نیازی به تقاضای برق سه فاز (از شرکت برق) نمی‌ باشد.

در صورتیکه واحدهای آپارتمان شما حتی تا متراژ 200 متر مربع باشند نیز می توانید با استفاده از برق تک فاز برخی برندها ولی 50 آمپر ، از داکت اسپلیت های تک فاز اینورتردار استفاده کنید و طبق نظر کارشناسان ، سازندگان برای واحدهای بالاتر از 200 متر مربع موظف به اخذ برق سه فاز بر اساس بخشنامه شرکت توانیر می‌ باشند.

یکی از نکات مورد توجه در انتخاب داکت اسپلیت ها ، در نظر گرفتن حجم هوادهی آنها است که معمولا به ازای هر یک تن ظرفیت داکت اسپلیت معادل CFM 400 حجم هوادهی مناسب است و بدیهی است در صورت کمتر بودن حجم هوادهی میزان صدای داکت اسپلیت کمتر و در صورت بیشتر بودن هوادهی ، میزان صدای داکت اسپلیت بیشتر خواهد بود و همچنین می توانید برای سهولت بیشتر به جدول محاسبه تقریبی زیر جهت تعیین ظرفیت داکت اسپلیت مورد نیاز ، با توجه به شرایط و مبانی محاسبات عنوان شده مراجعه کنید :

این جدول برآورد ظرفیت به صورت تقریبی و صرفا برای آپارتمان‌ های مسکونی با شرایط آب و هوایی مانند تهران و با فاصله سقف تا کف 2/8 متر ، بدون تجمع نفرات و افزایش گرمای نهان و بدون استفاده از تجهیزات الکتریکی پرمصرف و همچنین بدون نمای شیشه یا ضلع شیشه ای خصوصاً در سمت غرب فضا یا بنای مورد نظر شما ارائه گردیده است.

قبل از انتخاب قطعی هر یک از مدل‌های داکت اسپلیت یا اسپلیت کانالی که در ادامه آورده شده است ، به موضوع تک فاز بودن یا سه فاز بودن برق مصرفی آن توجه کرده و همچنین آمپر برق مصرفی آن را با آمپر (A) کنتور برق ساختمان خود مقایسه کنید.

مزیت های استفاده از داکت اسپلیت 

• کاربرد دوگانه سرمایش و گرمایش
• حذف سیستم چیلر ، برج خنک کننده ، موتور خانه مرکزی ، رادیاتورها و لوله کشی های مربوطه
• امکان استفاده از هوای تازه (Fresh Air) در صورت نیاز و نصب کانال مربوطه
• حذف رطوبت یا دم هوای تابستانی ، فیلتراسیون هوا و کاهش آلودگی و بیماری
• امکان استفاده از سیستم گرمایش با کویل آبگرم
• قابلیت نصب داکت اسپلیت برای فضاهای وسیع با کاربری متنوع
• امکان قراردادن فیلتر تصفیه هوا
• کنترل دمای هر نقطه از فضا به وسیله ترموستات و دریچه های ترموستاتیک تنظیم هوا به صورت مجزا
• راه اندازی و کاربری آسان داکت اسپلیت ها
• طول عمر مناسب داکت اسپلیت ها

معایب استفاده از داکت اسپلیت و راه های حل آن ها

• عدم منطقه بندی نمودن فضای داخل در دستگاه داکت اسپلیت

منظور از منطقه بندی نمودن ، کنترل دمای اتاق ها و سالن ها به طور مستقل و جداگانه است که چندین اتاق متصل به یک داکت اسپلیت ، نمی توانند دمای مستقل و جداگانه داشته باشند و همه آنها هم دما خواهند بود و همزمان سرد یا گرم می شوند. بنابرین در هر نوع ساختمانی که به کنترل جداگانه و مستقل دما در اتاق ها و سالن های آن نیاز است ، به جای داکت اسپلیت ، سیستم مینی چیلر و فن کویل و یا استفاده از دستگاه های دیگر توصیه می شود.

راه حل آن به طور مختصر این است که به جای استفاده از دریچه های ثابت ورودی هوا در هر اتاق یا سالن ، از دریچه های موتور دار یا به اصلاح دریچه های ترموستاتیکی (دمپر) استفاده شود و هر دریچه به یک ترموستات نصب شده در هر اتاق متصل گردد و با فرمان ترموستات ، مقدار باز بودن دریچه و در نتیجه مقدار هوای سرد یا گرم ورودی به هر اتاق کنترل شود.

• مصرف برق بالاتر نسبت به سیستم های دیگر

در این سیستم کل فضای داخل با هم و به یک میزان تهویه می شود و برای مثال اگر فقط یک فرد در اتاق خود به تهویه نیاز داشته باشد ، کل اتاق ها و سالن های دیگر متصل به آن سیستم ، تهویه خواهند شد و این طبیعی است که انرژی زیادی به هدر رفته و مصرف برق سیستم افزایش می یابد و به همین دلیل هزینه های جاری استفاده از این سیستم درد سرساز خواهد شد.

راحل آن نیز به این گونه است که با نصب یک ترموستات در هر اتاق و نیز نصب دریچه های ترموستاتیکی که با فرمان ترموستات به طور اتوماتیک باز و بست می شوند تا مقدار هوای ورودی به هر اتاق با توجه به نیاز کاهش یا افزایش یابد ، می توان ضمن کنترل دمای هر اتاق به طور مجزا ، از ارسال هوای سرد یا گرم به اتاقی که به تهویه نیاز ندارد ، جلوگیری کرد و در نتیجه در مصرف انرژی صرفه جویی کرد و بدین ترتیب مصرف برق آن در مقایسه با سیستم های دیگری چون مینی چیلر و فن کویل به یک تعادل می رسد.

• میزان صدای سیستم داکت اسپلیت

با توجه به اینکه یونیت داخلی در سقف کاذب جاسازی شده است و از فن بزرگی در آن برای رساندن هوا به همه اتاق ها و سالن ها استفاده می شود و از طرفی هوا از کانال های متعدد عبور می کند ، صدای کارکرد فن یونیت داخلی به فضای داخل منتقل می شود.

از جمله راه حل های آن عدم نصب یونیت داخلی در ورودی اتاق نشیمن یا اتاق خواب ها و نصب آن در بالای سقف کاذب ورودی ها و راهروها ، استفاده از دو یا چند دستگاه به جای یک دستگاه با ظرفیت بالا برای اماکن بزرگ ، تعبیه دریچه مکش یا دریچه بازگشت هوا در محل مناسب و استفاده از کانال های انعطاف پذیر عایق کاری شده و استفاده از داکت اسپلیت اینورتر می باشد.

• حداکثر فضای قابل پوشش برای تهویه

اگر از این سیستم در ساختمانی چند طبقه استفاده شود و حجم فضایی که قرار است توسط آن تهویه شود زیاد باشد باید همانند اسپلیت از چندین دستگاه و چندین سری لوله کشی بین یونیت های داخلی (داخل ساختمان) و خارجی (خارج از ساختمان) استفاده شود و معمولا یونیت خارج از ساختمان را (همانند کولر گازی) در تراس نصب می کنند و ممکن است در معرض دید قرار گرفتن دستگاه به زیبایی ساختمان لطمه بزند.

راه حل آن نیز به این گونه است : با نصب یونیت های خارجی (کندانسینگ یونیت) بر روی بام و عدم افت راندمان بایستی بررسی شده و نیز هزینه های لوله کشی مسی بایستی متناسب با ابعاد ساختمان اندازه گیری شود.

مشاهده و خرید انواع داکت اسپلیت های جیبت

.

.